Gün: 1 Şubat 2022

Aniden ortaya çıkıp gerçekleşme

Category : Dil bilgisi

Türkçedeki “olur olmaz”, “biter bitmez” gibi kalıpların nomuli karşılığı budur. Bunun için ekimiz –öt son ekidir. Örneklere geçelim;        

Fiil -öt
Veni=gelmek Venöte=gelir gelmez
Fini=bitmek Finöte=biter bitmez
Si=demek Söte=der demez
Zeni=girmek Zenöte=girer girmez
Mei=olmak Meöte=olur olmaz
Mei=olmak Meötallo=olur olmaz şeyler

Uzman yapıcı ölçü

Category : Dil bilgisi

Kreteno nomulide “uzman” demektir. “nummal” ölçüsü de uzman ismi yapmaya yarar. 2 harfli köklerde “nummah” halini alır. Misallere geçelim;

Ölçüsüz Ölçülü
Sano=sağlık Sunnaho=sağlık uzmanı
Liŋuo=dil Lunnago=dil uzmanı
Kelko=hesap Kullako=hesap uzmanı
Manjo=yemek Munnajo=yemek uzmanı

Peki bilen soracaktır nomulide mübalağa ölçüsü olan “nammil” var, bir şey ile ilgilenme ölçüsü olan “munemmil” var, bilme kipi olan “inammel” var o zaman neden uzman için ölçü var diye ki nomuli bunu şöyle cevaplar; bir şeyi çok yapmakla uzman olmak aynı şey değildir. Misal bir insan çok film seyredebilir sabahtan akşama kadar ama sadece seyreder kritiğini yapamaz çok seyreden “vaççiho” bu yüzden “vuççaho” yani seyretme uzmanı olamaz. Yahut “munemmil” ölçüsü ilgilenmek demek. Bir şeyle ilgileniyorsun diye o şeyin uzmanısın anlamına gelmez ilgilenmek başka uzmanı olmak başka şeydir. O şeyler çok ilgilenip birçok şeyine vâkıf olamayabilirsin. Ve bilme kipi olan “inammel”. Misal bal denilen gıdayı bilebilirsin lakin balın ne olduğunu bilmen balın uzmanısın anlamına gelmez. Bunlar aradaki ufak farklar aslında. Misal biyologlar da canlı ile ilgili şeyleri bilenlerdir lakin her biyolog uzman değildir kimisi yeni yetme biyologdur kimisi bu işe yıllarını vermiştir.